Het portret van Maria
In 1671 schildert Wallerant Vaillant het portret van Maria, dat thans in het bezit is van het Rijksmuseum te Amsterdam[34]. Wallerant Vaillant was op dat moment een van de duurste portretschilders van Amsterdam, die met zijn portretten van hoogwaardigheidsbekleders een nogal groot aanzien geniet. Omdat portretten in die tijd alleen in opdracht worden gemaakt, ligt het voor de hand te veronderstellen dat Maria opdrachtgever is voor dit schilderij.
Wallerant Vaillant behoorde met zijn broers waarschijnlijk ook tot een relatief kleine kring van vakgenoten in Amsterdam die zich naast het portretschilderen ook toelegden op het schilderen van stillevens, visstillevens, trompe l’oeils en jachtstillevens. Tot die kring behoorden onder meer Abraham van Beijeren en zijn vrouw, Willem van Aelst en – zoals hierboven gesteld – nagenoeg zeker ook Maria. Wallerant Vaillant was eveneens een goede bekende van de kunsthandelaar Gerrit Uylenburch. Het is er aannemelijk dat Vaillant en Maria elkaar via die connectielijn al enige tijd kenden.
Op het schilderij is Maria in een verstilde pose weergegeven. Zij is gekleed in een dure zijden jurk. De voorkeur van Vaillant om de geportretteerde af te beelden met specifiek persoonlijke attributen of voorwerpen, is ook op dit schilderij te zien. Maria heeft zich laten afbeelden met een schilderspalet en zeven, mogelijk acht fijnharige penselen in haar linkerhand. Op haar schoot ligt een boekwerk, mogelijk de Statenbijbel, opengeslagen. Haar rechterhand tilt de rechterbladzijde van het boek omhoog, alsof zij door de portrettist is verrast tijdens het lezen.
|
Wie was ... Wallerant Vaillant (1623-1677)
Wallerant (Wallerand / Wallerandt) Vaillant werd in 30 mei 1623 in het Franse Rijsel (Lille) geboren maar vluchtte in de troebele tijden van de Reformatie in 1642 of 1643 met zijn hele familie naar Amsterdam. Hij was de oudste van een dynastie van schilders en grafici en was een leerling van de Antwerpse kunstenaar Erasmus Quellinus. In 1647 vestigde hij zich als zelfstandig kunstenaar in Middelburg, maar vanaf 1651 woonde hij weer in Amsterdam. Hij verbleef voor langere tijd in achtereenvolgens Frankfurt (van 1656 tot 1659), Londen en Parijs (tot 1663). Hij was een gewaardeerd schilder en pastel-portrettist. Hij schilderde ook jachtstillevens. Ook is van hem een visstilleven bekend dat hij ong. in 1652 in Amsterdam schilderde. The National Portrait Gallery (Verenigd Koninkrijk) bezit twee pentekeningen van Vaillant. Eén daarvan opmerkelijk: het is een dubbelportret van Queen Mary II en King William III, uitgevoerd in mezzotint, gedateerd 1677. Het Palais des Beaux-Art in Rijsel bezit een omvangrijke collectie prenten van Vaillant.
|
Een stillevenpentekening, in het bezit van het Rijksmuseum, bevat een overzichtelijke Vanitasvoorstelling van drie voorwerpen in een nis: een boek, een schedel en een kandelaar met een zojuist gedoofde kaars - de lont smeult nog na. Het is een eenvoudige voorstelling, maar Vaillants perfecte beheersing van de mezzotint-techniek zorgt ervoor dat de voorstelling met spanning geladen is. Vaillant is vooral bekend geworden om zijn mezzotinten. Hij speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling en verspreiding daarvan. De Boheemse prins Rupert leerde hem deze grafische techniek aan. Tijdens zijn verblijf in Frankfurt had hij deze nieuwe techniek leren kennen. Hij maakte in deze techniek vooral portretten en reproducties naar schilderijen.
Het werk van Wallerant Vaillant was geliefd bij de Amsterdamse burgerij, waarvan de verkoop o.m. liep via de kunsthandel Uylenburch. Vaillant was leraar van zijn broers Jacques (1643-1691) en Jean. Wallerant Vaillant stierf op 28 augustus 1677. Zijn broer Jacques ging in 1672 als hofschilder werken bij Friedrich Wilhelm von Brandenburg.
[34] Het portret is sinds 30 oktober 1885 eigendom van de staat en is in het Bezit van het Rijksmuseum in Amsterdam. De verwerving geschiedde d.m.v. een veilingkoop, ingebracht door P. Verloren van Themaat.