Schilderijen in oude inventarissen
Het aantal schilderijen dat Maria van Oosterwijck heeft gemaakt, moet veel hoger zijn dan het aantal dat op deze website is opgenomen. Hoeveel is niet precies te zeggen. Oude bronnen zijn tegenstrijdig over haar werktempo. Volgens Campo Weyerman werkte zij ijverig en snel, volgens Houbraken schilderde zij langzaam. Maar als we aannemen dat Maria vanaf ongeveer haar 30-jarige leeftijd op professionele wijze ging schilderen en dit dertig jaar deed met het lage aantal van pakweg vijf schilderstukken per jaar, dan moet zij nog altijd minstens 150 schilderijen hebben gemaakt.
Zeker is dat een aantal schilderijen verloren is geraakt. Veel oorzaken daarvan zijn denkbaar: brand, waterschade of andere calamiteiten. Ook veroudering, onoordeelkundig schoonmaken of slechte herstelwerkzaamheden zullen in het verleden redenen zijn geweest om een schilderij van Maria van Oosterwijck bij het vuil te zetten. Ook veranderende smaak, onwetendheid over de ouderdom, versterkt door een misvatting over de waarde, zullen zeker ertoe bijgedragen hebben dat schilderijen als waardeloos voorwerp van de hand zijn gedaan en uiteindelijk zijn verdwenen. Zonder enige twijfel zullen er nog tientallen schilderijen van Maria’s hand zijn die momenteel bij particulieren aan de muur hangen of op een zolder staan opgeborgen. Nog steeds immers duiken er schilderijen van Maria op waarvan het bestaan niet bekend was.
Als u hieronder op de link doorklikt, opent een pdf-bestand. Het bevat een overzicht van bronnen waarin schilderijen staan vermeld, die volgens die bron waren geschilderd door Maria van Oosterwijck. Het overzicht onderstreept de opvatting dat de productiviteit van Maria veel hoger was dan vroeger werd aangenomen. Het overzicht, dat zeker niet volledig is, kan behulpzaam zijn bij het opstellen van de provenance van een schilderij, d.w.z. de keten van bezitters vanaf het ontstaan van het schilderstuk. Dit geldt met name in die gevallen waarin de betreffende bron een concretere beschrijving geeft van het schilderij of details daarvan benoemt, zoals de afmeting, de kleur van de vaas of andere afbeeldingen op het schilderij.
Tenslotte moet in het achterhoofd worden gehouden dat de in het pdf-bestand vermelde bronnen nergens vermelden dat de toewijzing is geschied op basis van signering. Ook daarbij kunnen zich dus foutieve toewijzingen hebben voorgedaan.